Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012

ENΤΒΑΡΤ ΜΟΥΝΚ (12 Δεκεμβρίου 1863- 23 Ιανουαρίου 1944)

"Self-Portrait" with a Wine Bottle

"Από το σάπιο σώμα μου 
θα ανθίσουν λουλούδια 
και θα είμαι μέσα τους 
και αυτή είναι η αιωνιότητα."
 «Δεν ζωγραφίζω αυτό που βλέπω, 
αλλά αυτό που έβλεπα»
Ο Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch) ήταν Νορβηγός ζωγράφος, που ανήκει στους προδρόμους του εξπρεσιονισμού. Γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 1863 στο χωριό Άνταλσμπρουκ της Νορβηγίας και μεγάλωσε στο Όσλο. Πέθανε στις 23 Ιανουαρίου 1944 στο Όσλο. Το πιο γνωστό του έργο είναι «Η Κραυγή».
Γονείς του Μουνκ ήταν ο Christian Munch, γιατρός και ιατρικός ανώτερος υπάλληλος, και η Laura Cathrine Bjølstad, οι οποίοι είχαν παντρευτεί το 1861. Είχε μια μεγαλύτερη αδελφή, την Johanne Sophie (γεννημένη το 1862), και τρία μικρότερα αδέρφια, τους Peter Andreas (1865), Laura Cathrine (1867), και Inger Marie (1868). Ήταν απόγονος του ζωγράφου Γιάκομπ Μουνκ (Jacob Munch) (1776-1839) και του ιστορικού Peter Andreas Munch (1810-1863).
Η οικογένεια μετακόμισε στην πόλη Χριστιανία (σημερινό Όσλο) το 1864, όταν ο Christian Munch διορίστηκε ως ιατρικός ανώτερος υπάλληλος στο φρούριο του Akershus. Η Laura Cathrine πέθανε από φυματίωση το 1868, όπως και η αγαπημένη αδελφή του Johanne Sophie Munch το 1877. Ο πατέρας του πέθανε επίσης νέος, το 1889. Μετά από το θάνατο της μητέρας τους, τα μικρότερα αδέρφια του Μουνκ ανατράφηκαν από τον πατέρα τους, που ενστάλαξε στα παιδιά του έναν βαθιά ριζωμένο φόβο λέγοντάς τους επανειλημμένα ότι εάν αμαρτήσουν με οποιαδήποτε τρόπο, θα καταδικάζονταν στην Κόλαση χωρίς πιθανότητα συγχώρεσης. Μια από τις νεώτερες αδελφές του Μουνκ διαγνώστηκε με διανοητική ασθένεια σε νεαρή ηλικία. Ο ίδιος ήταν επίσης συχνά άρρωστος. Από τα πέντε αδέρφια, μόνο ο Peter Andreas παντρεύτηκε, αλλά πέθανε μερικούς μήνες μετά το γάμο. Ο Μουνκ θα έγραφε αργότερα:
    Kληρονόμησα δύο από τους πιο φοβερούς εχθρούς της ανθρωπότητας – την κληρονομιά της φυματίωσης και της παραφροσύνης – η ασθένεια, η τρέλα και ο θάνατος ήταν οι μαύροι άγγελοι που στάθηκαν στο λίκνο μου.    


Dance of life

 Μελέτες και επιρροές
 
Το 1879 ο Μουνκ εγγράφηκε σε τεχνικό κολλέγιο, με θέμα μελέτης την εφαρμοσμένη μηχανική, αλλά διέκοψε τις σπουδές του λόγω συχνών ασθενειών. Το 1880, άφησε το κολλέγιο για να γίνει ζωγράφος. Το 1881, εγγράφηκε στο βασιλικό σχολείο τέχνης και σχεδίου της Κριστιάνια. Οι δάσκαλοί του ήταν ο γλύπτης Julius Middelthun και ο ζωγράφος Christian Krohg.
Ενώ επηρεάζεται καλλιτεχνικά από τους μετα-ιμπρεσσιονιστές, ο Μουνκ είναι συμβολιστικός σε περιεχόμενο, απεικονίζοντας μια κατάσταση του μυαλού παρά μια εξωτερική πραγματικότητα. Ο Μουνκ υποστήριξε ότι ο ιδιωματισμός των ιμπρεσσιονιστών δεν ταίριαξε στην τέχνη του. Δεν αποσκοπούσε στην απεικόνιση μιας τυχαίας στιγμής της πραγματικότητας, αλλά σε καταστάσεις που υπάρχει έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο και εκφραστική ενέργεια. Υπολόγιζε προσεκτικά τις συνθέσεις του για να δημιουργήσει μια ανήσυχη, τεταμένη ατμόσφαιρα.



Το κορίτσι με την καρδιά
Ωριμότητα
Τα μέσα της έκφρασης του Μουνκ εξελίσσονται καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του. Στα 1880, ο ιδιωματισμός του ήταν και φυσιοκρατικός, όπως μπορεί να δει κανείς στο "Πορτρέτο του Ηans Jaeger", αλλά και ιμπρεσσιονιστικός, όπως φαίνεται στο "Rue Lafayette". Το 1892, ο Μουνκ διατύπωσε τον χαρακτηριστικό του, πρωτότυπο συνθετο-αισθητισμό, όπως βλέπουμε στη "Mελαγχολία", στην οποία το χρώμα είναι το "φορτωμένο" στοιχείο. Tο 1893 δημιούργησε την "Κραυγή", το διασημότερο έργο του.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1890 o Μουνκ υιοθέτησε ένα ρηχό εικονογραφικό στυλ, ελάχιστο σκηνικό για τις φιγούρες του. Δεδομένου ότι οι πόζες του επιλέγονται για να παραγάγουν τις πιο πειστικές εικόνες των καταστάσεων του μυαλού και ψυχολογικών καταστάσεων (Ashes), οι φιγούρες μεταδίδουν μια μνημειακή, στατική ποιότητα. Οι φιγούρες του Μουνκ εμφανίζονται σαν να διαδραματίζουν ρόλους στο σανίδι ("Death in the Sick Chamber"), των οποίων η παντομίμα των σταθερών στάσεων δηλώνει τις διάφορες συγκινήσεις. Δεδομένου ότι κάθε χαρακτήρας ενσωματώνει μια ενιαία ψυχολογική διάσταση, όπως στην "Κραυγή", οι άνδρες του και οι γυναίκες εμφανίζονται πιο συμβολικοί από ρεαλιστικοί.
     Το 1892, η ένωση των καλλιτεχνών του Βερολίνου προσκάλεσε τον Μουνκ στην Έκθεση του Νοεμβρίου. Τα έργα του προκάλεσαν πικρή διαμάχη και μετά από μια εβδομάδα η έκθεση έκλεισε. Στο Βερολίνο, τότε κέντρο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ο Μουνκ ενσωματώθηκε σε έναν διεθνή κύκλο συγγραφέων, καλλιτεχνών και κριτικών, συμπεριλαμβανομένου του Σουηδού δραματουργού Αύγουστου Στρίντμπεργκ.
Στην αλλαγή του αιώνα, ο Μουνκ πειραματίστηκε με ποικίλα νέα μέσα (φωτογραφία, λιθογραφία και ξυλογραφία), επαναλαμβάνοντας σε πολλές περιπτώσεις τα παλαιότερα καλολογικά στοιχεία του. Ένας από τους μεγάλους υποστηρικτές του στο Βερολίνο ήταν ο Βάλτερ Ράτεναου, αργότερα υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, ο οποίος συνέβαλε πολύ στην επιτυχία του.

Λιθογραφία "Ιστορία"

Το φθινόπωρο του 1908 η αδυναμία του Μουνκ, συνδεδεμένη με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, άρχισε να γίνεται πιο οξεία. Βασανιζόμενος από τις παραισθήσεις του και από μανία καταδίωξης, εισήχθη στην κλινική του Dr. Daniel Jacobson. Η θεραπεία στην οποία υποβλήθηκε ο Μουνκ για τους επόμενους οκτώ μήνες περιελάμβανε δίαιτα και "ηλέκτριση" (μια τότε μοντέρνα θεραπεία για τα νευρικά συμπτώματα, που δεν πρέπει να συγχέεται με το ηλεκτροσόκ). Η παραμονή του Μουνκ στο νοσοκομείο σταθεροποίησε την προσωπικότητά του και μετά την επιστροφή του στη Νορβηγία το 1909 παρουσίασε περισσότερο ενδιαφέρον για τα θέματα φύσης· η εργασία του έγινε πιο ζωηρόχρωμη και λιγότερο απαισιόδοξη.


    Τα τελευταία χρόνια


«Μαντόνα»
 Στη δεκαετία του '30 και τη δεκαετία του '40, οι Ναζί θεώρησαν τα έργα του "εκφυλισμένη τέχνη" και αφαίρεσαν τη δουλειά του από τα γερμανικά μουσεία. Ο Μουνκ πληγώθηκε βαθιά, καθώς είχε αρχίσει να αισθάνεται τη Γερμανία σαν την δεύτερη πατρίδα του.
Έχτισε ένα στούντιο και ένα σπίτι στο κτήμα Ekely στο Skøyen του Όσλο, όπου και πέρασε τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του. Πέθανε εκεί στις 23 Ιανουαρίου 1944, έναν μήνα μετά από τα 80ά γενέθλιά του.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ





   
Kiss by the window


«Βραδάκι στην οδό Καρλ Γιόχαν», 1892




Τhe Girls on the Bridge

«Μελαγχολία»



 Νίτσε


Self Portrait with Burning Cigarette

 Separation


 Anxiety( Αγχος)



ΚΡΑΥΓΗ

«Περπατούσα σ' ένα μονοπάτι με δυο φίλους - ο ήλιος έπεφτε - ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινος σαν αίμα - σταμάτησα, νιώθοντας εξαντλημένος, και στηρίχτηκα στο φράχτη - αίμα και γλώσσες φωτιάς πάνω από το μαύρο-μπλε φιόρδ και την πόλη - οι φίλοι μου προχώρησαν, κι εγώ έμεινα εκεί τρέμοντας από την αγωνία - κι ένιωσα ένα ατέλειωτο ουρλιαχτό να διαπερνά τη φύση." 

 Η Κραυγή (ΝορβηγικάSkrik, 1893 και 1910 είναι μία σειρά από εξπρεσιονιστικούς ζωγραφικούς πίνακες του Νορβηγού Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch), που απεικονίζει μια αγωνιούσα μορφή με φόντο ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος. Θεωρείται από μερικούς πως συμβολίζει το ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου . Το τοπίο στο υπόβαθρο είναι το Οσλοφγιόρντ, όπως αυτό φαίνεται από το λόφο του Έκεμπεργκ (Ekeberg), στο Όσλο (τότε Κριστιάνια) της Νορβηγίας.
Ο Μουνκ δημιούργησε διάφορες εκδοχές της Κραυγής με διάφορα μέσα. Το Μουσείο Μουνκ έχει μια από τις δύο ζωγραφικές εκδοχές (1910) και ένα παστέλ. Η Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας έχει την άλλη ζωγραφική εκδοχή (1893). Μια τέταρτη εκδοχή, σε παστέλ, είναι στην ιδιοκτησία του Νορβηγού δισεκατομμυριούχου Πέττερ Όλσεν (Petter Olsen). Ο Μουνκ δημιούργησε επίσης μια λιθογραφία (1895) της εικόνας
Η Κραυγή έχει υπάρξει στόχος πολλών διάσημων κλοπών. Το 1994 κλάπηκε η εκδοχή της Εθνικής Πινακοθήκης. Ανακτήθηκε αρκετούς μήνες μετά. Το 2004 κλάπηκαν από το Μουσείο Μουνκ η Κραυγή και η Μαντόννα, έτερος πίνακας του Μουνκ. Και οι δύο πίνακες ανακτήθηκαν το 2006. Είχαν υποστεί φθορές που έπρεπε να διορθωθούν και επέστρεψαν στην κοινή θέα τον Μάιο του 2008.
Ο αρχικός Γερμανικός τίτλος που δόθηκε στον πίνακα από τον Μουνκ ήταν Der Schrei der Natur (Ο Λυγμός της Φύσης). ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ


Τα τρία στάδια της γυναίκας

The Sick Child

Summer Night 1889

Young woman on the shore

Gentlewoman on the Bridge









 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου