Δευτέρα 1 Ιουλίου 2013

Ο ΙΟΥΛΙΟΣ ΜΗΝΑΣ

Γ Τσαρούχης - Ιούλιος

Ο Ιούλιος ή Ιούλης ή Θερνόν (ποντιακά, συναντάται και ως Χορτοθέρτς), είναι ο έβδομος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό Ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Στο αττικό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας του έτους και ονομάζονταν Εκατομβαιών διάρκειας 30 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 23 Ιουνίου έως τις 23 Ιουλίου. Είναι ο ενδέκατος μήνας κατά το Εκκλησιαστικό ημερολόγιο που αρχίζει τον Σεπτέμβριο, και ο πέμπτος κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζονταν Quintilis. Αργότερα, όμως, ο Αύγουστος Καίσαρας για να τιμήσει τον Ιούλιο Καίσαρα (που γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 44 π.Χ.).  του έδωσε το όνομα Ιούλιος.

Εκατομβαιών: Η λέξη παράγεται από την εκατόμβη που σήμαινε θυσία εκατό βοδιών.
Επρόκειτο για τη μαγική πράξη πολλαπλασιασμού των βοδιών.
«Θυσίαζαν ένα για ν' αποκτήσουν εκατό»

.
Ο Ιούλιος στην Ελληνική λαογραφία

Οι εποχιακές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της γεωργίας αφού η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών. Λόγω των γεωργικών αυτών ασχολιών ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής αφού στον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακών. Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχαν οι σύγχρονες μηχανές οι γεωργοί μας καθάριζαν από τα αγριόχορτα το αλώνι που βρίσκονταν σε μέρος που να το φυσούν οι περισσότεροι άνεμοι και ήταν στρωμένο με πέτρα ή συχνότερα με χώμα. Όπως γράφει σ’ ένα του ποίημα και ο Γεώργιος Δροσίνης (1859-1951): «Στ’ αλώνια καλοσάρωτα/και ξεχωρταριασμένα/θα ξαπλωθούν οι θημωνιές/ξανθόμαλλες πλεξίδες».
Το αλώνι είχε σχήμα κυκλικό και στη μέση βρίσκονταν το «στρέντζερο» ή το «στρογερό», το ξύλινο δοκάρι γύρω από το οποίο έτρεχαν τα ζώα που θα αλώνιζαν τα στάχυα. Τα βόδια, τα άλογα, τα γαϊδούρια ή τα μουλάρια που χρησιμοποιούνταν ήταν ζεμένα το ένα δίπλα στο άλλο και γυρνούσαν γύρω από το κεντρικό στύλο ποδοπατώντας έτσι τα στάχυα. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαν και την «δοκάνα», μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα που θρυμμάτιζε τα στάχυα. Κατόπιν με ένα δικριάνι σαν φτυάρι ξεκινούσε το λίχνισμα, η διαδικασία που ξεχώριζε τον καρπό από το άχυρο με την βοήθεια του ανέμου. Σύμφωνα, πάντως, με τα έθιμα του αλωνισμού δεν κάνει να έρθει στο αλώνι γυναίκα με ρόκα γνέθοντας γιατί «είναι ξωτικιά και διώχνει τον άνεμο και δεν μπορούν να ανεμίσουν (λιχνίσουν)». Πολλά από τα έθιμα αυτά προέρχονται μάλιστα από τα αρχαιοελληνικά Θαλύσια, προς τιμήν τηςΔήμητρας. Με το λίχνισμα, όμως, συνδέεται και ο προφήτης Ηλίας που διαφεντεύει τους ανέμους, γι’ αυτό άλλωστε ο Ιούλιος ονομάζεται και Αηλιάτης ή Αηλιάς.

Το Αφήλιο της Γης

Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τις πρώτες ημέρες του Ιουλίου (γύρω στις 3 του μήνα) η Γη μας βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο σημείο της ετήσιας τροχιάς της, στο αφήλιο της δηλαδή, γεγονός που δεν πρέπει να ξενίζει κανέναν αφού η απόστασή μας από τον Ήλιο δεν σχετίζεται με τις θερμοκρασίες που επικρατούν πάνω στη Γη. Αυτό, όπως είναι γνωστό, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην κλίση του άξονα της Γης κι όχι από του αν βρισκόμαστε στο αφήλιο ή στο περιήλιο της γήινης τροχιάς. Έτσι στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα.

Το Καλαντάρι του Ιουλίου από το Très Riches Heures du Duc de Berry

Παροιμίες για το μήνα Ιούλιο

Το τραγούδι του Θεριστή, η χαρά του Αλωνιστή.

Κάτσε κότα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.
Γαμπρός αλωναριάτικος, κακό χειμώνα βγάνει.
Κότα, χήνα το Γενάρη και παπί τον Αλωνάρη.

Την ημέρα τ' άη -Λιός παίρνει ο καιρός αλλιώς.
Αλωνάρη με τα' αλώνια και με τα χρυσά πεπόνια.
Έτσι το ‘χει το λινάρι να ανθεί τον Αλωνάρη.

Κάλλιο λόγια στο χωράφι , παρά ντράβαλα(φασαρίες) στ' αλώνι.
Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει.

Μικρό- μικρό τ' αλώνι μου, και να ‘ναι μοναχικό μου.

Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη
και βαστάει τ' αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη.


Τ' Αλωναριού τα κάματα (δυνατή ζέστη),
τ' Αυγούστου τα λιοβόρια (ζεστός δυνατός ανατολικός άνεμος).
Όρνιθα το Γενάρη, κέφαλος τον Αλωνάρη.

Της αγιά Μαρίνας ρώγα και του άη -Λιός σταφύλι.
(δηλαδή το σταφύλι ωριμάζει αργότερα από τη σταφίδα)

Ο άη- Λιας κόβει σταφύλια και η αγία Μαρίνα σύκα. 
Που μοχθεί το χειμώνα χαίρεται τον Αλωνάρη.



Πηγές 
1.http://www.paidika.gr/
2. ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ








Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου