Γράφει ο Γιάννης Δημάκης
Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα (11 Μαΐου 1771 - 22 Μαΐου 1825) ήταν Ελληνίδα ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821
Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΗΣ
Η Λασκαρίνα Μπούμπουλη ( όπως ήταν το κανονικό της όνομα, Πινότση στο πατρικό της) είχε καταγωγή από την Ύδρα. Γεννήθηκε μέσα στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου του 1771 όταν η μητέρα της Σκεύω επισκέφτηκε τον φυλακισμένο από τους Τούρκους και τον ετοιμοθάνατο άντρα της, Σταυριανό Πινότση. Μετά τον θάνατο του Πινότση στη φυλακή, μητέρα και κόρη επιστρέφουν στην Ύδρα. Η Λασκαρίνα έκανε δυο γάμους, τον πρώτο στα 17 της χρόνια με τον Δημήτριο Γιάννουζα και τον δεύτερο στα 30 της με τον Δημήτριο Μπούμπουλη. Και οι δυο όμως σύζυγοί της, Σπετσιώτες καπεταναίοι, σκοτώθηκαν σε ναυμαχίες με πειρατές και έτσι η Λασκαρίνα εγκαταστάθηκε πλέον στις Σπέτσες. Από τον Μπούμπουλη πήρε και το όνομα και έγινε γνωστή ως «Μπουμπουλίνα».
Το 1811, όταν πέθανε ο δεύτερος σύζυγός της, η Μπουμπουλίνα ήταν 40 ετών πια, χήρεψε για δεύτερη φορά, είχε επτά παιδιά και τεράστια περιουσία την οποία είχε κληρονομήσει από τους συζύγους της, έχοντας υπό την κατοχή της πλοία, γη και χρήματα (τα μετρητά που είχε κληρονομήσει από τον Μπούμπουλη ήταν πάνω από 300.000 τάλαρα
Προεπαναστατικά χρόνια…
Ο δεύτερος σύζυγός της, ο Μπούμπουλης, έλαβε μέρος στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο στο πλευρό των Ρώσων και πήρε μέρος με δικά του πλοία στη ναυμαχία κατά των Τούρκων στην Ίμβρο και την Τένεδο το 1807. Για τις υπηρεσίες του αυτές είχε μάλιστα παρασημοφορηθεί από τους Ρώσους οι οποίοι του απένειμαν τον τίτλο του πλοιάρχου του Ρωσικού Αυτοκρατορικού στόλου αλλά και τον τίτλο του επίτιμου Ρώσου πολίτη. Με αφορμή τις πράξεις αυτές του Μπούμπουλη, η Τουρκία προσπαθεί το 1816 να δημεύσει την περιουσία της Μπουμπουλίνας, η οποία για να την σώσει, μεταβαίνει με το πλοίο της, "Κοριέζος", στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί συμβαίνουν τα ακόλουθα γεγονότα.
Πρώτα συναντά τον Ρώσο πρέσβη, κόμη Στρογγανώφ, από τον οποίο ζητά προστασία λόγω των υπηρεσιών του άντρα της προς τη Ρωσία επιδεικνύοντας μάλιστα προς αυτόν, επιστολή του Ρώσου ναυάρχου Σενιάρ, ο οποίος πιστοποιούσε τις υπηρεσίες του Μπούμπουλη. Επιπλέον τα πλοία της έφεραν τότε την Ρωσική σημαία, βάση της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζί, μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, το 1774. Ο Στρογγανώφ, γνωστός φιλέλληνας της εποχής, στην προσπάθεια του να τη βοηθήσει και για να αποφύγει την επικείμενη σύλληψή της από τους Τούρκους, τη φυγαδεύει στην Κριμαία, σε ένα αγρόκτημα που της παραχωρεί ο Τσάρος Αλέξανδρος Α' και όπου η Μπουμπουλίνα ζει περίπου 3 μήνες.
Πριν φύγει για την Κριμαία, καταφέρνει και συναντά στην Κωνσταντινούπολη και τη Βαλιδέ Σουλτάνα, τη μητέρα δηλαδή του Τούρκου Σουλτάνου. Η Σουλτάνα πρέπει να εντυπωσιάστηκε πολύ από τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα της Μπουμπουλίνας, ώστε λίγο αργότερα πείθει το γιό της, Μαχμούτ Β', να υπογράψει ειδικό φιρμάνι με το οποίο εξασφαλίζεται η περιουσία της Μπουμπουλίνας και παύει πλέον ο φόβος συλλήψεώς της από τους Τούρκους. Μόλις η Μπουμπουλίνα μαθαίνει αυτό το νέο, φεύγει από την Κριμαία και επιστρέφει αμέσως στις Σπέτσες.
Έτσι λοιπόν, επιστρέφοντας στις Σπέτσες αρχίζει τις προετοιμασίες της για την επανάσταση που πρόκειται να ξεσπάσει. Αγοράζει όπλα και πολεμοφόδια από τα λιμάνια του εξωτερικού, τα φέρνει κρυφά με τα καράβια της και τα αποθηκεύει σε διάφορες κρύπτες στο σπίτι της και στο νησί. Το 1820 τελειώνει στις Σπέτσες η ναυπήγηση του Αγαμέμνονα, της ναυαρχίδας της, ένα καράβι εξ'αρχής φτιαγμένο για πόλεμο, μία κορβέτα μήκους 48 πήχεων και οπλισμένη με 18, μεγάλου βεληνεκούς, κανόνια. Η ναυπήγηση του "Αγαμέμνονα" είχε σαν αποτέλεσμα να καταγγελθεί η Μπουμπουλίνα στην Πύλη, ότι ναυπήγησε κρυφά πολεμικό πλοίο. Η πολυμήχανη όμως Μπουμπουλίνα όχι μόνο κατόρθωσε να τελειώσει την κατασκευή του Αγαμέμνονα, δωροδοκώντας με μεγάλο χρηματικό ποσό τον απεσταλμένο στις Σπέτσες Τούρκο επιθεωρητή, αλλά συγχρόνως κατάφερε να εξοριστούν από το νησί και οι άνθρωποι που την είχαν καταγγείλει. . Το όνομα αυτό το έδωσε στη ναυαρχίδα της από τον ομηρικό βασιλιά των Μυκηνών, Αγαμέμνονα, που οδήγησε τους Έλληνες στον Τρωικό πόλεμο. Αυτό δείχνει πόσο τιμούσε η Μπουμπουλίνα την ελληνική ιστορική της κληρονομιά και τι συμβόλιζε το όνομα του πλοίου της. Η Μπουμπουλίνα, έχοντας γίνει ήδη μέλος της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, που προετοίμαζε την ελληνική επανάσταση, και όντας η μόνη γυναίκα που μυήθηκε σε αυτή, στον κατώτερο βαθμό μύησης αφού οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές, καθώς γυρνούσε στις Σπέτσες, αγόραζε μυστικά όπλα και πολεμοφόδια από τα ξένα λιμάνια, τα οποία μετά έκρυψε στο σπίτι της.
H Μπουμπουλίνα στο πλοίο «Αγαμέμνων», πίνακας του Γερμανού ζωγράφου Peter von Hess
Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέφθηκε και πάλι την Κωνσταντινούπολη.Κάτι όμως που δεν είναι και τόσο γνωστό είναι ο αφορισμός της ηρωίδας από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄(Αποφαινόμεθα συνοδικώς μετά των περί ημάς ιερωτάτων Αρχιερέων και υπερτίμων, των εν αγίω Πνεύματι αγαπητών ημών αδελφών και συλλειτουργών, ίνα η ρηθείσα Λασκαρίνα, αν μη, άμα το ακούσαι και ιδείν το παρόν ημών συνοδικόν γράμμα, τον Θεόν φοβηθείσα και την αιώνιον κόλασιν εν νω θεμένη).Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι τον καιρό που αφορίστηκε η Μπουμπουλίνα, προετοίμαζε μεθοδικά τη συγκρότηση στόλου με την προοπτική πολέμου στη θάλασσα. ΄Οπως βλέπουμε εδώ, μετά το Ρήγα το 1798 και τους αρματολούς το 1805 και η Μπουμπουλίνα αφορίστηκε από το Γρηγόριο τον Ε΄ το 1820. Την επόμενη ένδοξη ημερομηνία του 1821 αφορίστηκαν και οι επαναστάτες του 1821. Η Μπουμπουλίνα κατάφερε να προστατέψει τα πλοία της με τη βοήθεια των Ρώσων μια και τα πλοία της έφεραν ρωσική σημαία και ο άντρας της είχε προσφέρει υπηρεσίες στο ρωσικό στόλο
Η ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση του 1821 είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε «γενναία μου παλικάρια». Είχε αναλάβει να αρματώνει, να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της, όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά τους, κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία.
Ο Εθνικός Ξεσηκωμός βρήκε την Μπουμπουλίνα «πεντη- κοντούτιδα, ωραίαν, αρειμάνιον ως αμαζόνα, επιβλητικήν καπετάνισσαν, προ της οποίας ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρει», όπως τη σκιαγράφησε ο δημοσιογράφος και ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων. Ξόδευε την περιουσία της, όχι μόνο για τη διατήρηση των πλοίων της, αλλά και για τα στρατεύματα στην ξηρά. Συμμετείχε με το πλοίο της «Αγαμέμνων» στον αποκλεισμό του Ναυπλίου και ανεφοδίασε με δικές της δαπάνες τους υπερασπιστές του Άργους. Σε μια έφοδο των Τούρκων υπό τον Κεχαγιάμπεη σκοτώθηκε ο γιος της Ιωάννης Γιάννουζας. Στη συνέχεια έλαβε μέρος στον αποκλεισμό της Μονεμβασίας, στην πολιορκία και την άλωση του Ναυπλίου και της Τριπόλεως, στην οποία εισήλθε πάνω σε λευκό ίππο και έσωσε τα χαρέμια του Χουρσίτ Πασά από τη μήνη των πολιορκητών. . Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία.
Μετά την κατάληψη του Ναυπλίου από τους Έλληνες στις 30 Νοεμβρίου 1822, το νεοσύστατο κράτος της έδωσε κλήρο στην πόλη ως ανταμοιβή για την προσφορά της στο έθνος και η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε εκεί. Στα τέλη του 1824, η Ελλάδα υποφέρει από τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο, όπου η Κυβέρνηση Κουντουριώτη (η κυβέρνηση των Καπεταναίων των νησιών) υπερισχύει του συνασπισμού των Κοτζαμπάσηδων και των Στρατιωτικών της Πελοποννήσου, με αποτέλεσμα ο Πάνος Κολοκοτρώνης, που διατελούσε φρούραρχος Ναυπλίου, να δολοφονηθεί και ο Κολοκοτρώνης να συλληφθεί και να φυλακιστεί μαζί με άλλους οπλαρχηγούς σε ένα μοναστήρι της Ύδρας, τον Προφήτη Ηλία.
Η Μπουμπουλίνα αντέδρασε και ζήτησε την αποφυλάκιση του Κολοκοτρώνη, λόγω του σεβασμού που έτρεφε προς αυτόν. Τότε η ίδια κρίνεται επικίνδυνη από την Κυβέρνηση και συλλαμβάνεται δύο φορές από το Υπουργείο Αστυνομίας με εντολή να φυλακιστεί. Τελικά η Μπουμπουλίνα εξορίστηκε στις Σπέτσες χάνοντας τον κλήρο γης που το Κράτος της είχε παραχωρήσει στο Ναύπλιο.
Προτομή της Μπουμπουλίνας στο Πεδίο του Άρεως, στην Αθήνα
Το 1825 και ενώ η Μπουμπουλίνα ζούσε στις Σπέτσες, πικραμένη από τους πολιτικούς και την εξέλιξη του Αγώνα και έχοντας ξοδέψει όλη την περιουσία της στον πόλεμο, η Ελλάδα βρέθηκε ξανά σε μεγάλο κίνδυνο. Στις 12 Φεβρουαρίου ο Αιγύπτιος ναύαρχος Ιμπραήμ Πασάς με έναν τουρκοαιγυπτιακό στόλο, αποβιβάζεται στο λιμάνι της Πύλου στην Πελοπόννησο με 4.400 άντρες, σε μια τελευταία προσπάθεια να σταματήσει την επανάσταση. Η Μπουμπουλίνα, παραμερίζοντας την δυσαρέσκειά της για τους πολιτικούς και καθοδηγούμενη μόνο από την φιλοπατρία της, άρχισε να προετοιμάζεται για νέες μάχες όταν έρχεται όμως τότε το άδοξο τέλος της, στις 22 Μαΐου 1825.
Το τέλος…….
Ο μικρότερος γιος της από τον πρώτο της γάμο, ερωτεύεται την κόρη της πολύ πλούσιας οικογένειας των Κουτσαίων στις Σπέτσες. Οι Κουτσαίοι ήταν πάρα πολύ πλούσια οικογένεια και πρόκριτοι των Σπετσών, οι οποίοι όμως δεν ήθελαν τον γάμο μεταξύ των δύο οικογενειών διότι η Μπουμπουλίνα είχε ξοδέψει πια την τεράστια περιουσία της και είχε παραπέσει οικονομικά(την κατηγόρησαν ότι είχε πάρει πολλά λάφυρα από την Τρίπολη και εδώ βλέπουμε ότι είναι οικονομικά κατεστραμμένη).
Υπάρχει και η εκδοχή ότι η κοπέλα αυτή, Ευγενία Κούτση, ήταν ήδη λογοδοσμένη να πάρει κάποιον άλλον πλουσιότερο Σπετσιώτη. Οι δύο νέοι όμως αγαπιούνται, κλέβονται και πηγαίνουν στο σπίτι του πρώτου άντρα της Μπουμπουλίνας, του Δημητρίου Γιάννουζα. Η Μπουμπουλίνα μαθαίνει το γεγονός και πάει και αυτή στο σπίτι να δει τι γίνεται, λίγο αργότερα καταφθάνουν και οι Κουτσαίοι πολύ εξαγριωμένοι με την απαγωγή, την οποία θεώρησαν μεγάλη προσβολή σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής. Κατά την διάρκεια μιας πάρα πολύ μεγάλης λογομαχίας μεταξύ Μπουμπουλίνας και Κουτσαίων, o Ιωάννης Κούτσης πυροβολεί την Μπουμπουλίνα το βόλι την πετυχαίνει στο μέτωπο και την αφήνει αμέσως νεκρή. Έτσι η Μπουμπουλίνα, που αφιέρωσε όλη της τη ζωή για την απελευθέρωση του έθνους της, σκοτώθηκε άδοξα σε μια συμπλοκή
Τα οστά της εναποτέθηκαν στον ιδιόκτητο ναΐσκο του Αγίου Ιωάννου. Μεταθανάτια έλαβε τον τίτλο του ναυάρχου από τη Ρωσία, πρωτοφανής τιμή για γυναίκα.
Οι απόγονοι της Μπουμπουλίνας δώρισαν το πλοίο «Αγαμέμνων» στο νεοσύστατο κράτος, το οποίο έγινε η ναυαρχίδα του νεοσυσταθέντος τότε από τον Καποδίστρια, κρατικού στόλου με το όνομα «Σπέτσαι».
Δυστυχώς η ναυαρχίδα της Μπουμπουλίνας είχε και αυτή τραγικό τέλος όπως και η ίδια η καπετάνισσα. Ανατινάχθηκε από τον Ανδρέα Μιαούλη στον Πόρο κατά τη διάρκεια των πολιτικών ταραχών της 29ης Ιουλίου 1831 όταν αυτός έβαλε μπουρλότο και έκαψε σχεδόν όλο το κρατικό στόλο σε μια προσπάθειά του να μην πέσουν τα πλοία στα χέρια των αντιπάλων του, που στην προκείμενη περίπτωση ήταν οι κυβερνητικές δυνάμεις του Καποδίστρια. Οι εμφύλιοι αυτοί σπαραγμοί, μία κατάρα θα λέγαμε της φυλής μας, είχαν κατά τα λεγόμενα του στρατηγού Μακρυγιάννη, περισσότερους νεκρούς μέχρι την εποχή της βασιλείας του Όθωνα, από αυτούς που θυσιάστηκαν στον αγώνα κατά των Τούρκων
Το αρχοντικό της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες μετατράπηκε το 1991 από τον ιδιοκτήτη και απόγονο της ηρωίδας, Φίλιππο Δεμερτζή-Μπούμπουλη, σε μουσείο, το οποίο υποδέχεται πλήθος επισκεπτών. Σε αυτό μπορεί κανείς να δει συλλογή όπλων, επιστολές και άλλα αρχεία, παλιά βιβλία, πορτραίτα της Μπουμπουλίνας, προσωπικά της αντικείμενα, έπιπλα, διακρίσεις που τις είχαν απονείμει κυρίως ξένες κυβερνήσεις και πολλά άλλα.
ΠΗΓΕΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου