Η Δομνίτσα Λανίτου - Καβουνίδου (6 Απριλίου 1914 - 20 Ιουνίου 2011) ήταν Κύπρια αθλήτρια του στίβου, η οποία το 1936 έγινε η πρώτη Ελληνίδα που έλαβε μέρος στο στίβο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήταν γνωστή ως Δομνίτσα. Για την προσφορά της στον αθλητισμό τιμήθηκε από τον ΣΕΓΑΣ, την Διεθνή Ολυμπιακή Ακαδημία και από φορείς στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Γεννήθηκε στην Λεμεσό και ήταν κόρη του Κύπριου Νικολάου Λανίτη και της Σαπφούς Κολακίδη. Από πολύ νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. . Ο πατέρας της ήταν ο πρώτος που πίστεψε σε αυτήν και ως ισχυρός άνδρας που ήταν στο νησί της Αφροδίτης, είχε τη δύναμη να τη βοηθήσει. Ετσι, το 1928, μετά από εισήγηση του οι Παγκύπριοι Αγώνες περιέλαβαν για πρώτη φορά στο πρόγραμμα τους γυναικεία αγωνίσματα: το άλμα εις μήκος και το άλμα εις ύψος. Η νεαρή τότε Δομνίτσα ( 14 ετών) πρώτευσε και στα δυο. Τα ρεκόρ της ήταν τα πρώτα αναγνωρισμένα γυναικών που καταγράφηκαν στον κατάλογο του ΣΕΓΑΣ.
Στην Αθήνα μετακόμισε μαζί με την αδερφή της το 1931 και μπήκαν εσωτερικές στο Αμερικάνικο Κολέγιο Θηλέων, που ήταν αρχικά στο Παλαιό Φάληρο και αργότερα στο Ελληνικό. Στους Πανελλήνιους του ίδιου χρόνου η 17χρονη αθλήτρια πήρε μέρος σε επτά αγωνίσματα δρόμου και αλμάτων και θριάμβευσε καταρρίπτοντας έξι πανελλήνια ρεκόρ. Την ίδια ημέρα των αγώνων ο πατέρας της, βουλευτής τότε Πάφου - Λεμεσού, πρωτεργάτης του κινήματος της Ένωσης, συνελήφθη από τους Αγγλους φυλακίστηκε και στη συνέχεια εξορίστηκε.
Οι εμφανίσεις της, πάντως στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο ή στις προπονήσεις που έκανε προκαλούσαν αμέτρητα σχόλια. Η ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου ήταν πολύ συντηρητική σε θέματα που αφορούσαν τη γυναίκα. Η Δομνίτσα γυμναζόταν με κοντό παντελονάκι και όπως ήταν φυσικό προκαλούσε. «Στην Κύπρο δεν υπήρχαν προκαταλήψεις για τη συμμετοχή των κοριτσιών σε αγώνες», μας λέει η κα. Λανίτου και εξηγεί: «Εκπρόσωποι των αθλητικών συλλόγων ήταν γνωστά μέλη της κοινωνίας. Καμία οικογένεια δεν ήθελε να απαγορέψει στα κορίτσια της να πηγαίνουν στο στάδιο, Τότε, θυμάμαι, δεν φορούσαμε ακόμα σορτσάκια, αλλά φουφούλες με λάστιχο μέχρι το γόνατο. Η κατάσταση στην Αθήνα ήταν διαφορετική. Όταν κάναμε προπόνηση στο Παναθηναϊκό Στάδιο μαζεύονταν πολλοί νεαροί που έκαναν άσχημα σχόλια και έλεγαν διάφορα προσπαθώντας να ενοχλήσουν τις κοπέλες που έκαναν προπόνηση».*
Μετά το κολλέγιο φοίτησε στην Πάντειο Πολιτικές Επιστήμες. και ολοκλήρωσε τις σπουδές της το 1939. Το 1941 παντρεύτηκε τον Κώστα Καβουνίδη και απέκτησε έναν γιο, τον Σπύρο.
Επί πολλά έτη ήταν πρωταθλήτρια Ελλάδας στα 60μ., 100μ., 80μ. με εμπόδια, στο μήκος και στο ύψος με φορά και άνευ φοράς, κατέχοντας μάλιστα 7 πανελλήνια ρεκόρ, τα οποία επανειλημμένα βελτίωσε με νέα -κάθε φορά- πανελλήνια ρεκόρ. Τα τελευταία της ρεκόρ καταρρίφθηκαν τη δεκαετία του ΄60. Έκανε αίσθηση στους φιλάθλους της εποχής το γεγονός ότι αγωνιζόταν με κοντό παντελονάκι.
Ο ΣΕΓΑΣ δεν είχε επισημοποιήσει την συμμετοχή για αθλήτρια στο Βερολίνο το 1936 και είχε γράψει ότι "ίσως" έστελνε κάποια, παρότι η Δομνίτσα είχε διεθνείς επιτυχίες. Τελικά, η Λανίτου εκπροσώπησε τα ελληνικά χρώματα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της χρονιάς αυτής και έγινε η πρώτη Ελληνίδα αθλήτρια που πήρε μέρος στο στίβο σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Αγωνίστηκε στα 80 μ. με εμπόδια και κατάφερε να φθάσει ως τον ημιτελικό (προκρίθηκε στον ημιτελικό με χρόνο 12.6 και ήταν 6η στον ημιτελικό). Στο Βερολίνο αγωνίστηκε επίσης στα 100 μ.
Η Λανίτου στη Γερμανία συγκέντρωσε πάνω της τους προβολείς όχι απλά επειδή ήταν όμορφη, αλλά διότι ήταν η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπος της χώρας μας στο κορυφαίο αθλητικό ραντεβού της εποχής. Πολλές γερμανικές εφημερίδες και γενικότερα ο ευρωπαϊκός Τύπος της έκαναν εκτενή αφιερώματα. Επιστρέφοντας από το Βερολίνο η Λανίτου παίρνει μέρος σε αγώνα σκυταλοδρομίας στο Βόλο, σαν. τέταρτος άνδρας της ομάδα, αφού δεν υπήρχε δρομέας για να τρέξει!
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου είχε υπηρετήσει ως εθελόντρια νοσοκόμα, η Λανίτου έλαβε μέρος ξανά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948, καταλαμβάνοντας την 5η θέση στον πρώτο γύρο. Και σε αυτούς τους αγώνες ήταν η μοναδική Ελληνίδα αθλήτρια που είχε λάβει μέρος.
Το 1950 η καριέρα της τερματίστηκε και αγωνίστηκε για τελευταία φορά στα 200 μ.
Τα επόμενα χρόνια η Λανίτου ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία. Ήταν μέλος του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και του Συλλόγου Ελληνίδων Επιστημόνων, υπηρέτησε ως αντιπρόεδρος της Ένωσης Κυπρίων Ελλάδας και μέλος της Εταιρείας Αυτοδιάθεσης Κύπρου. Επίσης, κατήλθε στον πολιτικό στίβο, θέτοντας υποψηφιότητα με το Κόμμα των Φιλελευθέρων για μία έδρα στην Α΄ Αθηνών το 1958. Απεβίωσε σε ηλικία 97 ετών, το 2011. Για τη Δομνίτσα έγραψαν πολλοί διανοούμενοι της εποχής, όπως: ο Παλαμάς, ο Σικελιανός, ο Καββαδίας, ο Α. Κύρου, η Μυρτιώτισσα, ο Π.Παλαιολόγος κ.ά.
*Από συνέντευξη, την οποία πήρε η Κυριακή Δουμιά, και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Απογευματινή".
Οι στίχοι του Παλαμά
Το 1934 ο Νικόλαος Λανίτης συνοδεύει τις δυο κόρες του σε επίσκεψη στο σπίτι του Κωστή Πάλαμα. Τότε ο Παλαμάς, που δεν έβγαινε συχνά απ' το σπίτι, έγραψε στο λεύκωμα της Δομνίτσας το παρακάτω τετράστιχο:
«Ένα είναι το τραγούδι μου για σας, Δομνίτσα, Ισμήνη,
Μία ρίμα για τη χάρη σας γίνεται περιβόλι,
Χαρά στα νιάτα σας, ανθοί φυτρώνουν μυροβόλοι,
Της Κύπρος τα τριαντάφυλλα, της Αττικής οι κρίνοι»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου