ΕΝΟΧΗ(συναίσθημα καθαρά κοινωνικό): Έχω παραβεί έναν κανόνα, έχω την αίσθηση ότι κάνω κάτι κακό. Η ενοχή ξεκινάει κατά την παιδική ηλικία σύμφωνα με τον Φρόυντ, από το πρωκτικό στάδιο δηλαδή.
Το 96% των γυναικών έχουν μια φορά ενοχή το μήνα ενώ το 50%- 55% των γυναικών έχουν διαρκώς ενοχές κάθε μέρα. Μύθος είναι πως οι άντρες δεν έχουν ενοχές. Ο μηχανισμός του εγκεφάλου είναι ίδιος σε γυναίκες και άντρες.
Πρέπει να κατακτήσουμε τον Εαυτό μας. Το «πολύτιμο γίγνεσθαι» μας. Σίγουρα υπάρχει ο «ιδεατός» εαυτός. Δυο είναι οι κύριες λειτουργίες του εαυτού μας: 1)η ικανότητα να αισθανόμαστε άσχημα (συχνότερα οι γυναίκες) και 2)η σύγκριση του εαυτού μας με τον «ιδεατό» εαυτό ή με άλλους ή το τώρα με το πριν (χρονική διαχείριση).
Συχνά βιώνουμε την κοινωνική πίεση από τους άντρες. Αποκτούμε πολλαπλές ενοχές με τον καιρό οι πιο πολλές γυναίκες. Ταλαιπωρείται δε ο ενοχικός άνθρωπος για τα πάντα (μεγαλομανία). Άλλωστε γνωστό είναι ότι εκεί που δεν υπάρχουν νόμοι υπάρχουν οι ενοχές.
Μέσα στην κοινωνία υπάρχουμε επειδή επικοινωνούμε. Φανερό είναι το άγχος του ευνουχισμού. Υπάρχουν διάφορες συμπεριφορές που επιφέρουν τιμωρίες. Απ΄ την άλλη υπάρχει ο ηθικός εαυτός, αυτός που ενστερνίζεται κανόνες κι άλλες φορές είναι πανάκια ενώ άλλες κατάρα.
Ένα παιδί σε μικρή ηλικία π.χ έχει συχνά ελεύθερο πνεύμα, που εύκολα το οξύνει η παιδεία, το πνεύμα του δηλαδή κι έτσι παράγονται πολίτες ανάλογα με τον δάσκαλο. Κάτι ανάλογο κάνουν και τα κόμματα, διαμορφώνουν άτομα και στάσεις ζωής.
Η αξία όπως πχ. η ανθρώπινη ζωή, είναι στάση και αντίληψη ζωής που εξιδανικεύονται στο νου μας. Συχνά φυτεύουμε ενοχές όταν οι αξίες μας είναι ασύμβατες με τον εσωτερικό εαυτό μας. Η ανάγκη επιβίωσης ή προσαρμογής αλλάζουν τις αξίες της κοινωνίας.
Έτσι άλλαξε και η θέση της γυναίκας στην Ελλάδα κι ενώ η πύρινη οικογένεια στηριζόταν στον άντρα τώρα αντίθετα στηρίζεται στην γυναίκα. Μέσα σε μια οικογένεια αποφάσεις παίρνονται από κοινού σύμφωνα με τα δημοκρατικά ιδεώδη. Τα παιδιά μας όμως τα μαθαίνουμε να ζουν με φόβο ή ενοχές από μωρά (π.χ φάε μια κουταλιά αν μ΄ αγαπάς).
Το παιδί είναι ένα ζυμάρι. Διαμορφώνεται από τις ιδέες του πατέρα ή της μητέρας. Ένα παιδί δεν μπορεί να φτάσει μόνο του στον κανόνα (αφαιρετική μάθηση). Πολλά μοτίβα από γονείς μπλέκονται κι επαναλαμβάνονται επίσης. Τα περισσότερα άτομα έχουν ενοχές για το τώρα παρά για το μέλλον. Έτσι ένα παιδί π.χ έχει το ίδιο ενοχές όταν χωρίζουν οι γονείς του. Τα βρέφη νιώθουν ενοχικά μετά από ένα διαζύγιο ή έναν θάνατο.
Επίσης συχνά οι οικονομικές και ανθρωπιστικές διαστάσεις μας μπερδεύουν και μας κάνουν να έχουμε ενοχές. Οι καταστάσεις αυτές οδηγούν τις γυναίκες σε ποσοστά κατάθλιψης δεκαπλάσια από τους άντρες.
Όταν τα όρια είναι ασαφή κι όσο πιο πολύ είναι έτσι, τόσο πιο ενοχικά νιώθουμε. Έντονο φυσικά είναι το ενοχικό κομμάτι κι όταν αποκτούμε παιδί. Επίσης όταν είμαστε άνεργοι. Η κοινωνική δράση άλλωστε δεν μπορεί να αλλάξει την ανεργία.
Μερικές φορές κάποιες από εμάς είμαστε με το ένα πόδι σε μνήμες παραδοσιακές και με το άλλο σε πιο φιλελεύθερες οπότε διακυμαίνονται οι ενοχές μας. Η γυναίκα σήμερα είναι καλή μητέρα και καλή εργαζόμενη. Γιατί όμως νιώθουν ένοχες οι γυναίκες; 1)νιώθουν υπεύθυνες σε σχέση με τους άλλους, 2)για την καλή εκπαίδευση και υγεία του παιδιού τους, 3)νιώθουν ενοχικές με το παραμικρό και για διάφορα θέματα.
Φυσικά αν δεν νιώθουν καθόλου ενοχές τότε χρίζουν ειδικής ψυχιατρικής αγωγής διότι είναι άρρωστες. Το άτομο που δεν έχει καθόλου ενοχές έχει σίγουρα μοναξιά. Συνήθως είναι άτομα αντικοινωνικά ή ψυχοπαθή.
Τι συμβαίνει με την απιστία μιας γυναίκας όμως και το διαζύγιο; Ενοχές άλλες φορές είναι υπαρκτές κι άλλες δικαιολογημένες. Η γυναίκα όταν απιστεί έχει σκεφτεί ήδη το διαζύγιο δυο με τρία έτη πριν. Απευθύνεται συχνά σε υποστηρικτικά δίκτυα κι οι ενοχές της άλλες φορές εξωτερικεύονται κι άλλες όχι.
Τι συμβαίνει με την απιστία όμως του άντρα; Υπάρχουν κι εκεί ενοχές που κουκουλώνονται πάνω στα πρότυπα ενός παραδοσιακού εθίμου ή μιας κακής συνήθειας.
Το πένθος είναι μια περίοδος ενοχών. Στην αρχή μας περιβάλλει η άρνηση, μετά η διαπραγμάτευση (εποχή γεμάτη ενοχές).
Θεωρία της αλληλεπίδρασης: Θα επικοινωνήσω όταν προσδοκώ κάτι, ότι θα κερδίσω. Κοινωνώ όταν προσφέρω. Πάντα κάτι εισπράττω. Ηθικός σκεπτικισμός (θεωρία Φέστιγκερ): Ενοχές για διάψευση. Μια νέα εκκολαπτόμενη θεωρία σήμερα μας λέει ότι: Πάνω από τις κοινωνικές συμβάσεις είναι ο Έρωτας.
Παλαιότερα η ενοχή έχει να κάνει με τον εαυτό μας ενώ τώρα έχει να κάνει με τους άλλους (νοιαζόμαστε ή ζούμε σε αλληλεξάρτηση με τους άλλους). Αμυνόμαστε συχνά σε επιθέσεις που δεν υπάρχουν.
Η επιφόρτιση ρόλων στις γυναίκες και καταπιέζοντάς τες, τις κάνουν να νιώθουν πιο έντονες ενοχές. Άγχος κι ενοχές συνδέονται δευτερογενώς. Ο ενοχικός έχει πιο πολύ άγχος.
Ένα είναι το σημαντικότερο, ότι τον πλούτο σήμερα τον διαχειρίζονται οι γυναίκες όπως και το αν θα πετύχει η σχέση μας.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΡΑΜΑΝΔΑΝΗ
Η Κατερίνα Ραμανδάνη είναι Συγγραφέας - Ποιήτρια και εργάζεται στον χώρο της Υγείας ( είναι Γραμματέας Αιμοδοσίας σε Δημόσιο Νασοκομείο )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου